Coraz bliżej powstania Funduszu Trójmorza

Już na początku przyszłego roku powinniśmy doczekać się powołania Funduszu Trójmorza.

W dniach 17-18 września 2018 roku miał miejsce trzeci szczyt Trójmorza, który odbył się w stolicy Rumunii - Bukareszcie. Jednym z ważniejszych wydarzeń była wizyta Jean-Claude Junckera reprezentującego Unię Europejską, co świadczy o tym, że politycy w Brukseli traktują inicjatywę poważnie i może w przyszłości zaowocować to powstaniem bliższej współpracy pomiędzy obiema organizacjami. Obok przewodniczącego Komisji Europejskiej pojawili się też Minister Spraw Zagranicznych Niemiec oraz Sekretarz Energii Stanów Zjednoczonych.

Jednakże najważniejsze dla powodzenia całej inicjatywy było podpisanie listu intencyjnego w sprawie powołania Funduszu Trójmorza. Na ten moment list został podpisany przez sześć instytucji rozwoju pochodzących z Chorwacji, Czech, Łotwy, Polski, Rumunii oraz Słowacji. Oczywiście nie zamyka to możliwości innym, aby dołączyć w późniejszym czasie i móc być członkiem z głosem decydującym w najważniejszych sprawach funduszu. Stronę polską reprezentuje Bank Gospodarstwa Krajowego i jego wkład do budżetu będzie wynosić 500 milionów euro. Fundusz w pierwszym roku funkcjonowania ma posiadać kapitał w wysokości 5 miliardów euro.  Powołanie Funduszu Trójmorza ma nastąpić na przełomie grudnia i stycznia, założony zostanie w Luksemburgu, ale nie będzie posiadał stałej siedziby. Przewidywane inwestycje, które mają zostać sfinansowane z Funduszu będą opiewać na ponad 100 miliardów euro i będą realizowane przez najbliższych 30 lat.

Na liście priorytetowej znalazło się 48 projektów, które podzielone zostały na dwie kategorie, Projekty Wielostronne oraz Projekty Dwustronne i Narodowe z Potencjałem Międzynarodowym, obejmujące trzy obszary współpracy, energetykę, cyfryzację oraz transport. Do najważniejszych z nich można zaliczyć budowę wspólnej cyfrowej platformy giełdowej dla usług transportowych w regionie, Via Carpatia, Via Baltica, połączenia gazowe pomiędzy Polską i Finlandią przez Litwę, Łotwę, Estonię, a także pomiędzy Bułgarią i Austrią przez Rumunię i Węgry, "internetową autostradę" pomiędzy Północą a Południem, zakładająca rozbudowę światłowodów i sieci 5G, ZalaZONE (tor testowy w postaci miasteczka do testowania pojazdów autonomicznych) oraz wiele innych.

Do tej pory inicjatorami największej liczby projektów były Chorwacja i Polska (odpowiednio 17 i 11 zgłoszonych inicjatyw), ale inne państwa takie jak Litwa, Rumunia, Słowacja, Węgry, Słowenia czy Estonia także zabrały głos w sprawie nowych inwestycji (dwa pierwsze po 6, pozostałe po 5, Estonia 4). Warto zauważyć, że wspomniane plany obejmują nie tylko państwa członkowskie Trójmorza, ale także państwa sąsiednie, które będą partnerami podczas realizacji tych przedsięwzięć. Najczęśniej wymienianymi są Ukraina, Finlandia, Mołdawia i Serbia, aczkolwiek wszystkie państwa znajdujące się w obszarze trzech mórz, Bałtyckiego, Adriatyckiego i Czarnego będą brały udział w realizowaniu tych propozycji.